تاثیر یک برنامه کنترل ورم پستان بر برخی شاخصهای بهداشتی پستانها و کیفیت شیر در یک گله شیری بزرگ در استان تهران

هدف : ارزیابی میزان تاثیر یک برنامه کنترل ورم پستان بر برخی شاخصهای بهداشتی پستانها و کیفیت شیر گله. طرح : تجربه میدانی. حیوانات : یک گله بزرگ نژاد هلشتاین با میانگین 1150 راس گاو شیری. روش : ارزیابی وضعیت بهداشتی پستانها با استفاده از CMT و اخذ نمونه شیر به منظور کشت باکتریولوژی از 34/19 درصد گله دوشا، اجرای یک برنامه کنترل ورم پستان شامل درمان ضربتی استرپتوکوکوس آگالاکتیه، ضد عفونی سرپستانها پس از دوشش به روش اسپری با استفاده از محلول 5/2 درصد پاویدون آیوداین همراه با 5 درصد گلیسیرین، درمان ترکیبی گاوهای خشک، درمان عمومی تلیسه‌های آبستن سنگین، مدیریت بهداشتی بستر، شناسایی سریعتر و ثبت دقیقتر موارد بالینی و پایش مداوم وضعیت بهداشتی پستانها و کیفیت شیر به روش تجزیه و تحلیل نمونه شیر مخزن کل و ارزیابی مجدد وضعیت بهداشتی پستانها با استفاده از CMT و اخذ نمونه شیر از 2/13 درصد گله دوشا. تجزیه و تحلیل آماری : آزمون مربع کای، آزمون آنالیز واریانس یکطرفه، محاسبه ضریب همبستگی و آزمون فیشر. نتایج : در انتهای دوره مطالعه نسبت به ابتدای آن، کاهش معنی‌دار در میزان شیوع و بروز ورم پستان بالینی، فراوانی نسبی کارتیه‌های CMT مثبت و فراوانی نسبی نمونه‌هایی که از آنها استرپتوکوکوس آگالاکتیه، استافیلوکوکوس اورئوس و کلیفرم‌ها (Coliforms) جدا شدند و افزایش معنی‌دار در فراوانی نسبی نمونه‌هایی که از آنها کوریته باکتریوم بوویس جدا شد و نیز در مورد نمونه‌هایی که از آنها باکتری پاتوژن جدا نگردید مشاهده شد. در ارتباط با وقوع موارد بالینی ورم پستان، کاهش معنی‌دار در سهم استرپتوکوکوس آگالاکتیه و استافیلکوکوس اورئوس در برابر افزایش معنی‌دار در سهم استرپتوکوک‌های محیطی، کورینه باکتریوم بوویس و موارد عدم جداسازی باکتری پاتوژن، در ارتباط با تجزیه و تحلیل نمونه شیر مخزن کل، ابتدا کاهش و سپس افزایش معنی‌دار در تعداد سلولهای سوماتیک شیر مخزن کل گله (با میانگین cells/ml 225080) کاهش معنی‌دار تنها در ابتدای دوره در Staph count (با میانگین cells/ml 2726) و عدم وجود تغییرات معنی‌دار در Strep count , coli count , TBC (به ترتیب با میانگین‌های cells/ml 56966، 17131 و 9948) در 76 درصد از نمونه‌های هفتگی اخذ شده از مخزن کل، استرپتوکوکوس اگالاکتیه و استافیلوکوکوس اورئوس یافت نشدند. همچنین عدم وجود همبستگی بین مجموع تراکم این دو باکتری و سطح تعداد سلولهای سوماتیک شیر مخزن کل گله نشان داده شد. نتیجه‌گیری : نتایج آماری این مطالعه، موفقیت برنامه کنترلی پیشنهاد شده را در کاهش میزان شیوع و بروز ورم پستان (تحت بالینی و بالینی) در این گله نشان می‌دهد.